KUDRET KOKOSHI/
Të dua, Shqipëri!/
Për majat e thepisura, që ngrihen/
Porsi fortesa gjer në qiell krenare;/
Për bukurinë e fushave, që shtrihen/
Pjellore nënë rrezet ledhatare./
Për pyjet që kurorë e gjelbër t’janë,/
Për lumenjtë, që vullshëm të përshkojnë;/
Për detet dhe liqejt, që më çdo anë/
Qiellin tënd të kaltër pasqyrojnë./
Për sytë e zes të vashave të tua
Që i japin jetën nur dhe bukuri,/
Për vuajtjet që ke psuar. Atdhe, të dua!
Të dua, t’adhuroj, o Shqipëri!
Të dua, t’adhuroj për krenarinë
E bijve t’tu, që s’i – u përkulën kurrë
Rrebeshëve të kohës dhe lirinë
Me gjak e mbrojtën dhe lavdi të thurë.
Një ditë vjeshte 1)
Unë pash’ një ditë vjeshte një flamur bër’ çika – çika
Një flamur me shkabë t’zezë, që qe prer me një mij’ thitha.
Një flamur me bojë gjaku, që valonte pa pushuar
I përcjell’ nga disa burra, që të gjith’ duke kënduar!
E përcillnin një mij trima me shkopinj e krraba n’dorë,
Kryet lidhur, gjokset thyer… Un’ i pash’ një ditë
n’Vlorë
Ata luftëtar’ legjendë, ata lajmëtar; lirie,
Që i dha’ fluturim Shqiponjës pas pesë shekuj robërie!
Oh, tha; zemrat, oh, sa bukur mbi Vlorë shkaba valon!
Unë pash’ një ditë vjeshte epopen’ e Kombit ton’.
1)Një ditë vjeshte: 3 shtatori i 1920-tës, kur luftëtarët shqiptarë hyjnë si ngadhnjimtarë në qytetin e Vlorës.
Vegim Epik
Për fatin tënd, Europë, vringëllojnë
Shpatat në Shqipëri dhe dyndet dheu,
Ndërsa princat e tu nga larg vëzhgojnë
Me ankth shtrëngatën që egërsisht shpërtheu.
Ushtrit’ njëra mbi tjatrën po sulmojnë
Dhe gjaku me të kuq tokën e ngjeu,
Vetëtijn’ armët, kokat fluturojnë
Zbëhet Murati, e qeshet Skënderbeu!
O si mbi male e kodra e mbi rrafshina
Nga gjokset ngrihet britma fitimtare
Që thellë ushëton nëpër lugina
Të mundura e me turp ushtrit’ barbare
Rrugën e kthimit marrin, po Kanina
E Kruja e Rozafa janë krenare.
Këngën më të bukur të këndoj!
Oh, ndjej në zemër rrahje djaloshare
Dhe gjakun përvëlonjës nëpër deje
Edhe tashti që larg un’ jam prej teje,
Në dhe të huaj, tok’ e shenjtë amtare!
Edhe tashti që s’kam gëzim as prehje
Në larget rob i një ushtrie barbare,
Më qesh vegimi i epopes’ shqiptare,
Që djeg e ndrit si shkrepëtimë ideja.
Ndërsa përditë shuhem në mjerim,
Me drit dhe me gjak vargun brumoj
Dhe me zjarrin e ngjesh të shpirtit tim.
Nën kërbaçin teuton si skllav jetoj,
Po zulma jote, Atdhe, m’ep frymëzim.
Dhe këngën më të bukur të këndoj.
Vjenë 1994 – Në fushën e përqëndrimit në Gjermani
Vjena
Oh, kjo ësht’ Vjena, që ëndërrova prore,
Vjena plot jetë e gaz, ku tingëlloi
E Strauss-it harmonia?
Jo, kjo s’ësht’ Vjena e netëve gazmore,
Vjena e Schubert-it që gjithnjë lëmoi
Embël ndjesit’ e mia!
T’irrej dhe të mallkoj, fatal qytet
Ku dërgjen në mjerim turmat njerëzore,
Ku s’ka më këngë e jetë
Ti nuk je Vjena, por Xhehnemi vet
Ku, skllevër, ne jetojm’ një jet’ mizore,
Një jetë që s’ësht’ jetë.
Vjenë 1944 – në fushën e përqëndrimit
Nënës
Nënë, të pash’ pas kaqë vjet largimi
Të krrusur, të përlotur dhe të tretur,
Të pashë, o nën, më një shkop mbështetur,
Mermer i gjallë vuajtjesh dhe mjerimi!
Je mplakur shumë, o nënë, por t’ka mbetur
Hiri i mëparshëm dhe nër sy trishtimi
I ëmbël, përkëdhelës, oh trishtimi,
Që në tjatër krijesë s’e kam gjetur!
Je mplakur shumë, o nënë! Po për mua,
Për shpirtin tim që t’adhuron, ti je
Më e bukura krijesë përmbi dhe!
Nëna, sa ty tjetër krijesë s’dua!
Sa dëshiroj të marr rrudhat e tua:
Të jem vet plak e ti gjithmonë e re.
-Mbrëmë- – (Romantiçizmë)
Ja, muzgu an’ e mbanë
Mbi rruzullin po shtrihet.
Trishtushme n’ajër larg qan një kambanë,
Dhe në mbrëmje e qetë
Përhap tingujt puhia
Mbi fushë, ku më pipëtim nuk ndihet!
Në zemrat lehtë lehtë
Veson melankolia
Kaloi e jetën s’ime edhe një ditë
Plot mund e dhëmbje,
Plot gaz e përtërirë,
Që thell’ jehon
Në vargun tim të lirë!
E kështu errësira, ja, po zbret…
Ëmbël fryu flladi dhe çdo send humbet.
Në ngjyrën që s’ka dritë
Dhe trupi im po shkrihet
Në hiçin që sundon pa formë e peshë.
Tash vetëm rrahja ndihet
E zënrës që përgjon
Në terrin paqëprurës!
Agimi
Edhe në gjoksin tim nuk kish filluar
Të më gufonte zemra me furi;
Edhe mbi libra krrusur e vetmuar
Un’ ëndërronja nam edhe lavdi.
Kur një mëngjes tetori, të praruar
Prej dritës s’djellit, pran’ më shkove ti!
E bukur ti m’u çfaqe e shënjteruar
Me sy qiellorë e leshëra flori!
Namin, lavdinë e ëndërrat i treta
Në lumturin’ e çastit që kalova,
Dhe bashk’ me ty e ëmbël m’u duk jeta!
Në afshin dehës tënd shpirtin e ngrova.
Dhe sot pa ty i shkretë e i mjer’ un’ mbeta…
Përse rrugën me ty nuk e vazhdova?
E di që ke një emër…
Mos vallë më përhihesh vetëm kur jam në gjumë
Por dhe në je një hie, prapë të dua shumë,
Sepse në zemrën time që njeh stuhi e tmerre,
Ti depërton e dashur, si një vegim pranvere!
Me vite të kërkova plot ankth e nuk të gjeta…
Në vargjet që s’kam shkruar mallin për ty e treta,
Për ty lotët i derdha, për ty që nuk të gjeja.
Sado që pranë meje dëshpërimisht të ndeja.
Kush je, kush je? … Më thuaj!… E di që ke një emër
Me tingull të këputur, që më jehon në zemër
Që m’ep drithmën e jetës, por s’e shqiptoj, pse druaj
Mos je për mua hie, mos jam për ty i huaj.
O, lermë të gëzojë çastin e kësaj magjie
Edhe në jam i huaj, edhe në je ti hie,
Sepse për etjen time ti je e freskët gurrë!…
Po qe se ti je ëndërr… S’dua të zgjohem kurrë.
Ermirës
(ose artit të Poezisë)
Kaluan kështu, papandehur,
Vjetët dhe u bë vonë!
Në çastin vraponjës esht’ fshehur
E këngës një jehonë.
Që vrullshëm një ditë buçiti
Nga zemra ime e dlirë,
Kur jetën e zymtë ma ndriti
Buzëqeshja jote, Ermirë!
Kur heshtas pa droje e me besë
Rrugën e kaltër ngjita
Dhe qiellin me gaz e me shpresë
Në syt’ e tu sodita,
Kur flokët mbi krye, oh lehtë
M’i ledhatoi puhia
Dhe flatrat e shpirtit të qetë
M’i drodhi harmonia!
Aherë guximshëm e mpreha
Këngën në zjarr luftimesh,
Në agimet e merme u deha
Me bukuri vegimesh!
Më lart’ e më lart unë u ngjita
Malit me krahë të lehta:
Me flakët e me dritë u kalita,
Te ti jetën e gjeta.
Oh, n’ecjen, që spati më prehje,
I gajasur nuk rashë
Dhe dritën që mora prej teje
Ermirë, Ermirë, e dhashë!
Kaluan kështu, papandehur,
Ankthe vuajtje gëzime:
Në çastin vraponjës ësht’ fshehur
Jehona e këngës s’ime.
* * *
Jetova jetën pak e vojta shumë
Po dhe në vojtje prapë dashurova
Dhe kur të bie të fle të fundit gjumë
Oh! mos pandehni, jo, se un’ pushova;
Oh! mos pandehni, jo, s’e do hesht fare,
Në varr të zi kur eshtrat të më treten,
Sepse në vargun tim, shkrepëtimtare
Të rrahjes zemrës sime do të mbeten!
Epitafi im
”Fuqinë ja rrëmbeva un’ stuhisë
Dhe me ‘ta mbrujta vargjet për Atdhenë
Prej zjarrit kur u dogja të lirisë
Dhe Vlorës i këndova epopenë.